Veelgestelde vragen over gratis kinderopvang
Op alle pagina’s van deze website kun je bij de betreffende onderwerpen de veelgestelde vragen / FAQ lezen. Op deze overzichtspagina brengen we alle FAQ’s samen. We vullen de FAQ’s geregeld aan en zullen soms antwoorden bijstellen n.a.v. actuele beleids- en besluitvorming. Zet deze pagina dus bij je favorieten!
Veelgestelde vragen
Kinderopvang die vrijwel kosteloos is voor ouders, noemt men in de volksmond ‘gratis kinderopvang’. Je kan het vergelijken met het basisonderwijs dat ook vrijwel gratis is. In de plannen van het kabinet december 2021) staat dat Nederlandse ouders die werken met ingang van 2025 recht hebben op bijna gratis kinderopvang . Zij betalen alleen een eigen bijdrage van 4%. Die eigen bijdrage is voor oudere ouder hetzelfde en dus onafhankelijk van je inkomen). In 2028 en misschien zelfs al eerder, mogen de kinderen van niet-werkende ouders gebruik maken van vrijwel gratis kinderopvang.
In 2024 weten we meer hierover, want het kabinet is de plannen nu aan het uitwerken. informatie komen over hoe je als ouders gebruik kun gaan maken van het aanbod. Dus op dit moment kun je als ouder nog geen gebruik maken van gratis kinderopvang. Op een paar uitzonderingen na zoals de pilot van Kinderopvang Zeeuws-Vlaanderen. Alle kinderen in deze regio mogen van deze ‘gratis’ kinderopvang gebruik maken, samen met hun vriendjes en vriendinnetjes en profiteren van de voordelen die dat voor hen heeft. Een mooi voorbeeld van maatschappelijk kinderopvang!
Gratis kinderopvang is er vanaf 2025 voor kinderen van 0 tot en met 12 jaar. Niet anders de leeftijden waarop nu gebruik gemaakt kan worden van kinderopvang. In 2021 maakte 823.000 kinderen gebruik van de kinderopvang.
Op dit moment worden de plannen voor ‘gratis kinderopvang’ uitgewerkt door het kabinet. In 2024 weten we meer over de praktische invulling hiervan. En over hoe je je als ouder aanmeldt. Wel zijn er een aantal maatschappelijke kinderopvangorganisaties die op eigen initiatief nu al gratis kinderopvang aanbieden. Lees meer over bijvoorbeeld de pilot van Kinderopvang Zeeuws-Vlaanderen.
In principe alle dagen dat je werkt heb je recht op kinderopvang. Natuurlijk gaat dit in overleg met je kinderopvangorganisatie want is mede afhankelijk van de beschikbare ruimte en dagen.
Voor de kinderen die voor 2025 al gebruik maken van kinderopvang blijven de afgesproken uren uit het opvangcontract gegarandeerd.
Het kabinet is de plannen voor vrijwel gratis kinderopvang nog aan het uitwerken, want het duurt nog 3 jaar voor ‘gratis kinderopvang’ ingevoerd wordt. Die tijd is nodig omdat wet- en regelgeving aangepast moet worden.
Voor de kinderen die vóór 2025 al gebruik maken van kinderopvang blijven de afgesproken uren uit het opvangcontract gegarandeerd. Met het verschil dat je factuur veel lager zal zijn omdat je slechts 4% van de kosten gaat betalen.
Ja, (vrijwel) gratis kinderopvang is haalbaar en realistisch.
We hebben de tijd om ons voor te bereiden op de benodigde groei van de sector. En de verandering zal gefaseerd verlopen. Pas in 2028 kinderen mogen kinderen van niet-werkende ouders naar de kinderopvang. Lees meer hierover in 2023 onder ‘Capaciteit; personeel en gebouwen’.
De kinderopvang heeft de afgelopen jaren een organische groei van 7 tot 9% per jaar laten zien. Daarnaast zal de branche extra projecten en inzet initiëren om medewerkers aan te trekken en de instroom op opleidingen te vergroten. Tenslotte verwachten we gezien onze Nederlandse (deeltijd-)cultuur dat de toename in gebruik van kinderopvang geleidelijk zal zijn. Cultuurpatronen veranderen kost simpelweg veel tijd.
En last, but not least; goede en (vrijwel) gratis kinderopvang is een voorwaarde om de tekorten op onze Nederlandse arbeidsmarkt het hoofd te bieden. Landelijk zal groots ingezet moeten worden om zoveel mogelijk mensen aan de slag te krijgen in de kinderopvang omwille van het behoud van onze Nederlandse welvaart. Gratis kinderopvang, en daarmee het aantrekken van veel nieuwe medewerkers, wordt top-prioriteit voor Nederland de komende jaren.
De financiering van de kinderopvang verandert net als de kosten voor ouders. En daardoor zal het gebruik van kinderopvang toenemen. De inhoud van onze dienstverlening verandert niet; goede, maatschappelijke kinderopvang van hoog niveau waar betrokken betrokken en deskundige professionals werken.
Deze website is bedoeld om je een goede indruk te geven van de komende veranderingen en hoe je je daar nu al op kan voorbereiden. Per jaar geven we praktische tips voor zaken die je in kaart kan brengen, uitzoeken en alvast kan regelen.
De plannen van het kabinet worden dit jaar uitgewerkt en dat betekent dat, naarmate de tijd vordert, het steeds concreter wordt waar we rekening mee moeten houden. Bijvoorbeeld of er een vast tarief komt en hoe dit zal worden vastgesteld. Dat soort zaken zijn nu nog niet bekend. En naarmate we meer details krijgen en meer kennis hebben, kunnen we gezamenlijk in kaart brengen wat dit betekent voor de bedrijfsprocessen.
Grosso modo: 2022 is een jaar van voorbereiding, onderzoek en schetsen van hoofdlijnen die bekend worden. Daarnaast zijn er een aantal lange termijn zaken (huisvesting bijvoorbeeld) waar je nu al naar kan kijken. 2023 is het jaar waarin plannen van aanpak worden gemaakt die we in 2024 gaan implementeren. En denk ook aan klantonderzoek en in kaart brengen van extra instroom vanaf 2023.
We hebben de tijd om ons voor te bereiden op de benodigde groei van de sector want de verandering zal gefaseerd verlopen.
In 2023 wordt de koppeling met de gewerkte uren van de minst-werkende ouder losgelaten. Hierdoor zal het gebruik van kinderopvang licht stijgen.
Met ingang van 2025 betalen alle werkende ouders nog maar 5%, dit zal ook een stijging van het gebruik teweeg brengen.
En pas in 2028 mogen kinderen van niet-werkende ouders gebruik maken van kinderopvang.
De plannen van het kabinet worden in 2022 uitgewerkt en dat betekent dat, naarmate de tijd vordert, het steeds concreter wordt waar we rekening mee moeten houden. En naarmate we meer details krijgen en meer kennis hebben, kunnen we gezamenlijk in kaart brengen wat dit betekent voor de bedrijfsprocessen.
De financiering van de kinderopvang verandert net als de kosten voor ouders. En daardoor zal het gebruik van kinderopvang toenemen. De inhoud van onze dienstverlening verandert niet; goede, maatschappelijke kinderopvang van hoog niveau waar betrokken betrokken en deskundige professionals werken.
Een toename van het gebruik van kinderopvang vraagt vanzelfsprekend om meer personeel. Dat lijkt gezien de actuele personeelsuitdaging voor veel organisaties een onmogelijke opgave, maar dat is het niet.
De kinderopvangsector heeft de afgelopen jaren een organische personele groei van 7 tot 9% per jaar laten zien. Op dit moment werken in de kinderopvang 110.000 medewerkers. Uitgaande van een jaarlijkse groei van 9% per jaar werken in 2025 ongeveer 135.000 medewerkers in de kinderopvang. En in 2028 ongeveer 170.000.
Uit berekeningen van de overheid blijkt dat in 2025 een toename in gebruik van kinderopvang word verwacht van ruim 10% (ofwel 11.000 extra medewerkers).
Gezien onze jaarlijkse groei van 7-9% verwachten we dat we die 11.000 extra mensen al in 2024 aan boord hebben.
Daarnaast zal de branche extra projecten en inzet initiëren om medewerkers aan te trekken en de instroom op opleidingen te vergroten. Tenslotte verwachten we gezien onze Nederlandse (deeltijd-)cultuur dat de toename in gebruik van kinderopvang geleidelijk zal zijn. Cultuurpatronen veranderen kost simpelweg veel tijd.
En last, but not least; goede en (vrijwel) gratis kinderopvang is een voorwaarde om de tekorten op onze Nederlandse arbeidsmarkt het hoofd te bieden. Landelijk zal groots ingezet moeten worden om zoveel mogelijk mensen aan de slag te krijgen in de kinderopvang omwille van het behoud van onze Nederlandse welvaart. Gratis kinderopvang, en daarmee het aantrekken van veel nieuwe medewerkers, wordt top-prioriteit voor Nederland de komende jaren.
Lees meer hierover in 2023 onder ‘Capaciteit; personeel en gebouwen’.
We verwachten met ingang van 2025 een toename in gebruik van kinderopvang (grotere vraag) van ongeveer 10% en uiteindelijk in 2028 (als ook kinderen van niet werkende ouders naar de kinderopvang mogen) een toename totaal van 29%.
Dat vraagt om het aantrekken van voldoende personeel. Lees meer over de haalbaarheid hiervan onder bovenstaande vragen.
Daarnaast zal een toename in gebruik van kinderopvang vragen om extra capaciteit: gebouwen en locaties. Daarvoor hanteren we dezelfde percentages
Gezien de groeiende vraag naar kinderopvang, is het verstandig op hoofdlijnen in kaart te brengen hoe de samenstelling van de wijken rond om jouw kinderopvanglocaties is. En ondervraag ouders. Dan heb je voorlopig een redelijke inschatting van de vraagtoename rond jouw vestigingen.
Een eerste stap naar (vrijwel) gratis kinderopvang is gezet door het kabinet, maar er moet meer gebeuren vinden maatschappelijke kinderopvangorganisaties. In 2025 start Nederland met vrijwel kosteloze kinderopvang voor kinderen van werkende ouders. En in 2028 kunnen kinderen van (nog) niet werkende ouders gebruik maken van kinderopvang. Die stap in minstens zo noodzakelijk als de stap die in 2025 wordt gezet. Want anders ontstaat een twee-deling tussen kinderen van werkenden en niet werkende ouders. Dat willen we natuurlijk voorkomen.
Daarom is het zo belangrijk dat het kabinet doorpakt en álle kinderen toegang geeft tot kinderopvang. Want dan is kinderopvang een basisvoorziening voor ieder kind; net als het onderwijs. Maar in tegenstelling tot het onderwijs is kinderopvang een recht en geen plicht. Ouders kiezen uiteindelijk wat zij willen voor hun kind.
Als vraag en aanbod niet in evenwicht zijn is het goed mogelijk dat wachtlijsten ontstaan in de kinderopvang. Vooral op de populaire dagen, maandag, dinsdag en donderdag, net als nu. Vanzelfsprekend willen we niet graag dat ouders en kinderen moeten wachten op een plekje in de kinderopvang. We zien liever dat kinderen profiteren van het goede dat kinderopvang hen brengt en dat ouders de handen vrij hebben om te werken. Dat is beter voor iedereen. Maar soms is daar een klein beetje geduld voor nodig.
Er gaan absoluut een aantal dingen in 2025 anders dan ze op dit moment geregeld zijn. Denk bijvoorbeeld aan de financieringsstromen en de groei in het aantal kinderen dat gebruik zou kunnen maken van de ontwikkelkansen binnen de kinderopvang.
De opvang van een kind start echter altijd met een aanmeldformulier en met een rondleiding op de groep. Dan volgt nog gewoon een plaatsing gesprek met het maken van een contract, want hierin spreken we naast de financiering ook het aantal opvanguren af (dit is dus niet onbeperkt). Dan start de opvang zoals iedereen die gewend is en volgt er een factuur voor de 5% die ouders zelf moeten bijdragen. Wie die factuur zal toesturen en zorgt voor de inning van dit bedrag is op dit moment nog niet bekend. Op dit moment is men nog bezig met de uitwerking van het coalitieakkoord en de bijhorende wet- en regelgeving. Maar in 2023 en 2024 zal er zeker meer informatie beschikbaar komen.
Denk tot die tijd vooral, we blijven doen waar we al jaren goed in zijn. De grootste verandering in 2025 is wie de kosten van de kinderopvang betaald.
Natuurlijk. Planningsmodules en systemen zijn er bij uitstek om het werk gemakkelijk te maken en de ontwikkelaars en aanbieders van deze systemen zullen er alles aan doen om voor de start in 2025 een prettig werkzaam programma aan te bieden.
Kwaliteit blijft zich ontwikkelen en we gaan uit van een doorgaande stijgende lijn. We verwachten dat de kwaliteitskaders binnen de sector blijven passen bij ambitie die wij hebben om ons te blijven meten met de beste kinderopvang ter wereld.
Wij verwachten van wel. Net als de kinderopvang is ook het toezicht daarop blijvend in ontwikkeling om te voldoen aan de wensen en eisen van de tijd.
Als BMK zijn we al langer bezig met gesprekken over het ‘toezicht van de toekomst’ en we hopen dat dit gelijk met de invoering van gratis kinderopvang een feit kan zijn.
Er zal een zekere vorm van uniformiteit komen binnen de kinderopvang als het gaat om de financieringsstructuren en bedrijfsmatige processen. Denk bijvoorbeeld aan een verbod op winstuitkering aan aandeelhouders.
De pedagogische autonomie van kinderopvangorganisaties zal, wat ons betreft, niet veranderen. Er blijft ruimte voor eigen initiatieven, een eigen beleving in dorp, stad of regio waar je als kinderopvangorganisatie werkzaam bent. De situatie van kinderopvang in 2025 en verder zal lijken op de invulling die scholen nu al hebben. Ook zij bepalen per onderwijsinstelling welke vakken zij geven en hoe zij de inrichting van het schooljaar doen.
In 2024 zal jouw kinderopvangorganisatie contact met je opnemen over een nieuw/aangepast contract voor de kinderopvang na 1 januari 2025. Je gaat maandelijks een vast bedrag betalen dat niet meer afhankelijk is van je inkomen. Bovendien wordt jouw eigen bijdrage door de overheid geïnt en betaal je niet meer de factuur aan de kinderopvang.
Hoe dit precies wordt uitgewerkt is nu nog niet bekend. Zodra we meer weten lees je het hier.
De facturatie van de kinderopvang verloopt als vanouds tot eind 2024. Vanaf januari 2025 betaal je de maandelijks een vast bedrag aan de overheid. Dit zal lopen via een uitvoeringsorganisatie die de overheid heeft aangewezen. De overheid vergoed de kosten voor kinderopvang rechtstreeks aan kinderopvangorganisaties. De Kinderopvangtoeslag is daarmee verleden tijd.
Ouders worden ruim op tijd geïnformeerd door hun kinderopvangorganisatie over de wijzigingen van facturatie.
De nieuwe regels gaan per 1 januari 2025 voor kinderen van werkende ouders. Nieuwe ouders worden ruim op tijd geïnformeerd over het eventuele inschrijven. Ouders die al kinderopvang afnemen worden door hun eigen kinderopvangorganisatie op de hoogte gebracht van wijzigingen.
Als organisatie moet je weten hoeveel kinderen er in de wijk gebruik zouden willen (en kunnen) maken van jouw vorm van kinderopvang. De afgelopen jaren heb je niet stilgezeten en heb je met een projectteam of werkgroep gewerkt aan een gedegen plan. Je hebt onderzocht welke potentie er is en hoeveel bedrijfsruimte en personeel je nodig hebt om aan de vraag te kunnen voldoen.
Daarvoor ben je in gesprek geweest met de verhuurder van je pand(en), de gemeente, de toezichthouders en alle partijen waarmee je nu ook samenwerkt. Denk aan het onderwijs en de zorg. Je bent een werving & selectie gestart voor uitbreiding van je team professionals en werkt met de communicatie aan duidelijke informatie voor ouders die als kinderopvang bij jullie afnemen en ouders die dat zouden willen gaan doen in 2025.
Het is een jaar van uitvoeren wat je eerder hebt bedacht en onderzocht. Hoe eerder je dat weet in 2024, des te beter ben je in staat op 1 januari 2025 bij te dragen aan gratis kinderopvang voor ieder kind!
Als het aan de BMK ligt komt er een vast uurtarief voor de kinderopvangsector. Op die manier is er duidelijkheid en transparantie over wat kinderopvang kost en wat het doet met het ontvangen gemeenschapsgeld. Op dit moment betalen ouders, afhankelijk van hun inkomen, een bijdrage aan de opvang die in sommige gevallen flink kan oplopen.
Vanaf 2025 betaald iedereen een ouderbijdragen van 4% en word 96% van de kinderopvangkosten door de overheid vergoed.
Het voordeel voor ouders is vooral gemak. Zij weten vooraf wat hun bijdrage is en de kosten gaan in veel gevallen omlaag.
Organisaties blijven zelf verantwoordelijk voor hun inkomsten (het aantal gevulde kindplaatsen) en de uitgaven van de organisatie. Alleen waar het geld vandaan komt veranderd. Niet de ouders maar de overheid zal met een vorm van directe financiering aan de kinderopvangorganisatie zorgen voor de inkomsten. Eigenlijk veranderd er dus niet zo heel veel.
De huur van een pand in Zuid Limburg is anders dan in Amsterdam Zuid, is één tarief dan wel eerlijk?
De BMK denkt van wel. Het is goed voor te stellen dat het huren van een pand op de Zuidas van Amsterdam hoger ligt dan een soortgelijk pand in de wijk Pottenberg in Maastricht. Daarom hebben de meeste kinderopvangorganisaties meerdere groepen, meerdere locaties en draagt de positieve omzet van de ene locatie bij aan de negatieve omzet van de andere organisatie. Dat is de manier waarop onze maatschappelijke leden het al jaren doen. Dat is in 2025 niet anders.
Er verandert wel iets anders. Als de kinderopvang een basisvoorziening is geworden en gefinancierd wordt vanuit de overheid zullen gemeente en aanbieders van vastgoed geen commerciële prijzen meer kunnen vragen aan kinderopvangorganisaties voor hun vierkante meters. Daarmee gaan de huren op die beruchte Zuidas in Amsterdam dan vast en zeker omlaag.
Het kan ook zo zijn dat bij de uitwerking van de het coalitieakkoord een verschil zal worden gemaakt per opvangsoort of opvanglocatie (denk aan per regio). Dat is op dit moment nog niet bekend.
Beginnen met het lezen van deze hele website en stel een (klein) team samen om dit jaar te onderzoeken, volgend jaar een plan te maken en in 2024 het plan ten uitvoer te brengen. Denk daarbij aan onderzoek naar de mogelijke vraag naar kinderopvang rondom jouw locatie(s) en hoeveel ruimte en personeel je daarvoor nodig hebt.
Belangrijk: doe het niet alleen maar neem contact op met collega’s in jouw regio. Misschien kunnen jullie samen een wervingsplan opzetten? Of met een opleiding afspraken maken omtrent scholing van (zij-)instromers. Denk breder dan je eigen branche, misschien ligt voor jouw organisatie de oplossing voor het personele vraagstuk wel in combinatiebanen met het onderwijs.
Voor de BMK is gastouderopvang een vorm van kinderopvang. Dus als we het hebben over kinderopvang, op de website, maar ook in al onze andere communicatie uitingen hebben we het ook over gastouderopvang. Als we spreken over dagopvang kan dat ook gaan over gastouderopvang 0-4 of peuterwerk en als we het hebben over bso kan dat ook gaan over gastouderopvang 4-12 jaar.
Kinderopvang is de generieke verzamelnaam. Iedere vorm van kinderopvang is voor ons even belangrijk.
Alle kinderopvangorganisaties doen mee. Dat moet ook wel, de wettelijke regelingen gaan in 2025 veranderen. Hoe de invulling van het beleid en de wet- en regelgeving zal zijn, daarvoor is het nu nog te vroeg. Maar wij zitten als vertegenwoordiger van de maatschappelijke kinderopvang zeker aan de overlegtafels voor en besluiten worden genomen.
Bij een toename van het gebruik van kinderopvang is natuurlijk meer personeel nodig. Dat lijkt met de huidige krapte op de arbeidsmarkt een onmogelijke opgave maar dat is het niet.
Tussen 2022 en 2025 moet de branche 19.000 nieuwe medewerkers aantrekken. Dat is een groei van 5,5% per jaar. Ter vergelijking; het groeicijfer van de branche was in 2021 zelfs 8,1%!
Tussen 2025 en 2030 zal de vraag stijgen van 130.000 naar totaal 150.000 medewerkers. Dat zijn 4000 nieuwe medewerkers per jaar. Ook dat aantal is haalbaar omdat onze branche nu al ieder jaar gemiddeld met 8% groeit, ofwel ruim 8000 nieuwe medewerkers per jaar.
Bovendien vindt de groei geleidelijk plaats. Meer hierover lees je in de tekst links van deze vraag.
Ieder jaar bekijkt een speciale commissie i.s.m. de vertegenwoordiging van werknemers en werkgevers de z.g. diplomalijst. Bij onze ambitie om de beste kwaliteit te leveren horen ook opleidingsvereisten. Deze wijzigen bijna ieder jaar, maar altijd in een stijgende lijn. Zo is er vanaf 2025 sprake van een taaleis 3F en kan het voorkomen dat een bepaalde (oude) studie of diploma niet meer voldoet aan de eisen die we nu stellen aan een pedagogisch professional. We zullen echter altijd meedenken hoe we de potentiële nieuwe collega d.m.v. een opfriscursus of opleiding snel inzetbaar kunnen hebben.
Downloads
Download de foto ‘Gratis Kinderopvang – Baby’
Voor gebruik op sociale media.
Bekijk en download | JPEG| 1 MB | april 2022
Download de foto ‘Gratis Kinderopvang – Kleuter’
Voor gebruik op sociale media.
Bekijk en download | JPEG | 4,5 MB| april 2022
Download de foto ‘Gratis Kinderopvang – Peuter’
Voor gebruik op sociale media.
Bekijk en download | PDF | 1,2 MB | april 2022
Download de foto ‘Gratis Kinderopvang – BSO’
Voor gebruik op sociale media.
Bekijk en download | JPEG | 2 MB | april 2022
Download de foto ‘Gratis Kinderopvang – BSO 2’
Voor gebruik op sociale media.
Bekijk en download | JPEG | 200 KB | april 2022
Download de foto ‘Gratis Kinderopvang – BSO 3’
Voor gebruik op sociale media.
Bekijk en download | JPEG | 2 MB | april 2022
Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang
085-0218500